İnsan sağlığını tehdit eden hastalıklar arasında ilk sıralarda yer alan obezite ile ilgili yapılan araştırmalar, hastalığın yıllar geçtikçe arttığına işaret ederken, bazı bilimsel araştırmalar 2048 yılında ABD nüfusunun tamamının obez olacağı gerçeğini ortaya koyuyor. Avrupa’da ve Türkiye’de de iç açıcı değil. Uzmanlar, obezitenin birçok sağlık sorununu beraberinde getirdiğine, yaşam kalitesini düşürdüğüne ve yaşam süresini kısalttığına dikkat çekiyor.
Obezite küresel bir sorun olarak halk sağlığını tehdit etmektedir. Özellikle Covid-19 pandemi döneminde hastalığın en çok görüldüğü ülke Amerika Birleşik Devletleri olurken, onu ikinci sırada Avrupa takip ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yürüttüğü ve 12 yıl süren MONICA Projesi’nde, seçilerek yapılan araştırmalar sonucunda, obezite prevalansında 10 yılda yüzde 10 ila 30 arasında bir artış olduğu ortaya çıktı. Asya, Afrika ve Avrupa’nın 6 bölgesi. ABD Kronik Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC) tarafından yürütülen ABD Ulusal Beslenme ve Sağlık Araştırması’nın verileri Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Müdürlüğü’nün resmi internet sitesinde yayımlanarak kamuoyu ile paylaşıldı.
CDC obezite hastalığında artışa işaret ediyor
Obezite en çok Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yaygındır. ABD Kronik Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC) tarafından yapılan ABD Ulusal Beslenme ve Sağlık Araştırması verilerine göre 2003-2004 yılları arasında obezite prevalansı erkeklerde yüzde 31,1, kadınlarda yüzde 33,2 olarak bulundu. 2005-2006 yılları arasında yapılan çalışmada önceki araştırmalara göre oranlarda artış olduğu görülmektedir. Bu araştırmaya göre erkeklerde obezite prevalansının yüzde 33,3, kadınlarda ise yüzde 35,3 olması obezitedeki artışı ortaya koyuyor.
Avrupa’nın obezite raporu
Peki Avrupa obezite sınavını geçti mi? CDC’nin ABD Ulusal Beslenme ve Sağlık Araştırması bilgilerine göre; Avrupa’da yetişkinlerde fazla kilolu veya obez olma yaygınlığının erkeklerde yüzde 32,79, kadınlarda yüzde 28-78 arasında değiştiği vurgulanıyor. Obezite oranının en yüksek olduğu ülkelere bakacak olursak, araştırmada ilk sırayı Arnavutluk, Bosna-Hersek ve İngiltere’nin İskoçya bölgesi alıyor. Araştırmada; Fazla kilolu olma prevalansının en düşük olduğu ülke Türkmenistan ve Özbekistan olduğu ve bu ülkelerde obezite prevalansının erkeklerde yüzde 5-23, kadınlarda yüzde 7-36 arasında değiştiğine dikkat çekiliyor.
DSÖ: Türkiye’de her 3 kişiden 1’i obez
Türkiye’de obezitede durum pek iç açıcı değil. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Türkiye’de her üç kişiden birinin obez olduğunu vurgulamaktadır. Halk Sağlığı Müdürlüğü’nün paylaştığı bilgilere göre; Ülkemizde obezite prevalansı her geçen gün artmaktadır. Sağlık Bakanlığı tarafından 2010 yılında gerçekleştirilen Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması ön çalışma raporuna göre; Ülkemizde obezite prevalansı erkeklerde yüzde 20,5, kadınlarda yüzde 41,0 ve ortalama prevalans yüzde 30,3’tür. Büyükşehir İstanbul ve Marmara bölgesi, özellikle batı ve doğuda obezitede başı çekiyor. İstanbul 33,0, Batı Marmara 30,7 ve Doğu Marmara 30,6 ülkemizde obezite prevalansının en yüksek olduğu bölgelerdir. Marmara bölgesini yüzde 28,0 ile Ege Bölgesi takip ediyor. Akdeniz, Batı-İç Anadolu ve Batı-Doğu Karadeniz bölgelerinde obezite prevalansı yüzde 30 ile 33,1 arasındadır. Türkiye’de obezite prevalansının yukarıdaki bölgelere göre daha düşük olduğu bölgeler ise Kuzeydoğu, Orta Doğu ve Güneydoğu Anadolu olarak belirtiliyor. Bu bölgelerde obezite prevalansı %20,5 ile %23,5 arasındadır.
Obezite çocukları da tehdit ediyor
Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı ve Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından yürütülen Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010 sonuç çalışması raporunda obezitenin çocukları tehdit eden bir hastalık olduğu vurgulanmaktadır. . Araştırmanın ön çalışma raporuna göre; Türkiye’de 0-5 yaş grubunda ortalama obezite prevalansı yüzde 8,5. Erkeklerde yüzde 10,1, kızlarda yüzde 6,8. 6 ve 18 yaş gruplarında obezite prevalansı ortalama yüzde 8,2 iken bu oran erkeklerde yüzde 9,1, kızlarda yüzde 7,3. 0-5 yaş grubunda fazla kiloluların oranı yüzde 17,9 iken, fazla kilolu ve obezlerin oranı yüzde 26,4. Bu yaş grubundaki fazla kilolu ve obez çocukların fazla kilolu olma olasılığı fazla kilolu olmaktan daha fazladır. 6-18 yaş grubunda ise durum yine aynı. Fazla kilolu kişilerde obezite prevalansı %14,3 olarak belirtilirken, fazla kilolu ve obez olanlarda ise yüzde 22,5 olarak bahsediliyor.
Türkiye Sağlık Araştırması’nda ‘obezite artıyor’ uyarısı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2019 yılında yaptığı Türkiye Sağlık Araştırması verilerine göre ülkemizde obez bireylerin oranının %21,1 olduğuna dikkat çekiliyor. TÜİK tarafından yapılan Türkiye Sağlık Araştırması’nın obezite prevalansına ilişkin yıllar içinde artışların gözlendiği verileri, vücut kitle indeksi incelemelerinde boy uzunluğu maliyeti kullanılarak ortaya çıkan 15 yaş ve üstü obez bireylerin oranlarına dikkat çekiyor. ve ağırlık. Bu kategoride 15 yaş ve üstü bireylerde obezite prevalansının 2016 yılında yüzde 19,6 iken 2019 yılında bu oranın yüzde 21,1’e çıktığı belirtiliyor. Cinsiyet dağılımına bakıldığında ise 2019 yılında kadınların yüzde 24,8’inin obez, yüzde 30,4’ünün obez öncesi, erkeklerin yüzde 17,3’ünün obez ve yüzde 39,7’sinin preobez olduğu ortaya çıktı.
“Bilimsel çalışmalar 20 48’de tüm Amerika Birleşik Devletleri obez olacağını gösterir
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Oktay Banlı, obezitenin tüm dünyada ve ülkemizde hızla yayılan bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirtti. Obezitenin vücutta fazla miktarda yağ birikmesi olarak tanımlanabileceğini ancak beraberinde birçok hastalığa da davetiye çıkardığını belirtiyor. prof. Banlı, “Bu sadece estetik bir sorun değil, birçok hastalığı da beraberinde getiren bir sağlık sorunu. Diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi ve diz ağrısı gibi. Obezite ile birlikte ortaya çıkan bu yandaş hastalıklar hastanın yaşam kalitesini yükseltmektedir. Aynı zamanda yaşam beklentisini de oldukça azaltır. Bireylerde obezitenin görülme yaşı da giderek azalmaktadır. Artık çocuklarda, ergenlerde ve 20’li yaşlardaki gençlerde pek çok obez hastaya rastlamak mümkün. Bu artışın hızlı bir şekilde devam etmesi durumunda Amerika’nın yetişkin nüfusunun tamamının obez olacağını gösteren araştırmalar var. Ülkemizde önümüzdeki 10 yıl içinde her 3 kişiden birinin ve yetişkin nüfusun belki de yarısının obez olacağını gösteren araştırmalar var. Obezitenin hem yaşı düşüyor hem de sayısı artıyor. “Obezite önümüzdeki 10 yıl içinde önemli bir halk sağlığı sorunu olacak gibi görünüyor.”
